Van Ziekenverzorgende tot VIG

Al sinds de eerste wet op ziekenverzorgers en ziekenverzorgsters worstelen verzorgenden met hun identiteit. Waar staat de verzorgende voor? Wat is hun positie in het zorgveld? Deze online tentoonstelling beschrijft de onstaansgeschiedenis en professionalisering van de grootste groep zorgverleners in ons land. Neem een kijkje en maak een reis door de geschiedenis. Van de eerste opleidingen tot ziekenverzorgende in de jaren '50, tot de opkomst van de verzorgende IG en hun werk tijdens de coronacrisis.

Nog niet georganiseerd

In de eerste helft van de 20e eeuw was ziekenverzorgende nog geen georganiseerd beroep. Naast gediplomeerde verplegenden, werden onder meer kraam- en gezinsverzorgsters ingezet in de zorg voor mensen thuis. Ouderenzorg was nog geen groot thema. De groep 65+ was nog betrekkelijk klein in Nederland. Als zij zorg nodig hadden, dan konden zij terugvallen op een betaalde hulp of hun eigen familie. Was geen van beiden een optie, dan was men aangewezen op liefdadigheid. En dat was geen pretje. In de armenhuizen van weleer golden vaak strenge regels en waren de omstandigheden niet altijd even goed.

Mijn ervaring
<
>

100 jaar Vereniging 'Het Zonnehuis'

Op 24 mei 1921 richtte Jo Visser Vereniging Het Zonnehuis op. Een vereniging die zich inzette voor de zorg voor ouderen en langdurig zieken. Ter ere van het 100-jarig jubileum maakten de historici van Goeie Ouwe Koeien een korte film. 

Mijn ervaring
<
>

Ouderen- en armenzorg

Ook religieuze groepen hielden zich bezig met de verzorging van armen en ouderen. Historicus en verzorgende Koos Duivesteijn – Ockeloen schreef over twee van deze groepen: de Broeders van Johannes de Deo en de Zusters van Liefde. 

Mijn ervaring
<
>

Jaren '50 - Dreigende tekorten

In de periode na de Tweede Wereldoorlog werd de vraag naar zorg steeds groter. Dit kwam onder andere door enorme ontwikkelingen in de medische wetenschap en de verbeterde financiering van de Nederlandse gezondheidszorg. Het aanbod van verplegenden groeide echter te traag mee. Vrouwen konden, anders dan voorheen, op steeds meer plekken werken dan in de zorg. Hierdoor dreigden grote tekorten.

Mijn ervaring
<
>

1953 - Federatie van Verpleeginrichtingen voor langdurig zieken

Op 27 maart werd de Federatie van Verpleeginrichtingen voor langdurig zieken opgericht. Deze federatie had als doel: ‘een goede en verantwoorde verpleging te geven aan deze mensen’. Dit deed de Federatie door de verpleeginrichtingen goed onder de loep te nemen. Hier heersten namelijk veel wantoestanden. 

Zo schreef de Federatie dat er in veel inrichtingen ‘wordt gewerkt uit winstbejag ten koste van de patiënten’ en dat de zorg werd toevertrouwd aan ‘meisjes die niet voor dit werk klaargemaakt zijn’. De federatie wilde de vaak ongediplomeerde krachten vervangen door een speciaal voor deze zorg opgeleide ziekenverzorgster.

▶ Lees verder ...
Mijn ervaring
<
>

Home

Welkom op de website van het FNI. Hier vind je allerlei themadossiers over de geschiedenis van de verpleging en verzorging. Ontdek hoe het vak zich door de jaren heen ontwikkeld heeft. Maak kennis met belangrijke vrouwen uit het vak. En deel deze informatie met anderen.

De wijkverpleegkundige: Van alle markten thuis!

Deze tentoonstelling laat de diversiteit van het beroep zien en benadrukt de zichtbaarheid van verpleegkundigen.

Bekijk dit dossier

Van verbandmeester tot verpleegkundige

Fabriekszuster, verbandmeester, arboverpleegkundige. Dit beroep kent door de tijd heen veel namen...

Bekijk dit dossier

Kitty Verbeek (1919–2007)

Bekijk dit dossier

Aan het front van de samenleving

Lees in deze tentoonstelling over het cruciale werk van verpleegkundigen en verzorgenden ... aan het front van de samenleving!

Bekijk dit dossier

Kraamzorg thuis

In Nederland was thuis bevallen de normaalste zaak van de wereld, ook nadat in andere westerse landen de medicalisering van de geboorte toenam. Nederlandse vrouwen kregen hun baby lange tijd liever thuis dan in het ziekenhuis. De kraamzorg heeft dus een lange historie.Toch daalt het aantal thuisbevallingen aanzienlijk. Hoe gaat dat verder en wat betekent die afname voor het beroep van kraamverzorgende? In dit dossier vind je de geschiedenis van de kraamzorg vroeger en nu.

Hall of Fame

Wie zijn ze, die vrouwen en mannen uit de geschiedenis die het beroep van verpleegkundige en verzorgende groot gemaakt hebben? Natuurlijk kent iedereen Florence Nightingale wel, maar al die andere ambassadeurs en voorbeelden verdienen ook onze aandacht. Hier zijn ze!

Verplegen in de wijk

Wijkverpleging staat volop in de schijnwerpers. Vergrijzing en bezuiniging maken dat de thuiszorg op een andere manier georganiseerd moet worden. Huishoudelijke hulp komt bij gemeenten te liggen, terwijl verpleging en verzorging een taak van de wijkverpleging blijven. De roep om de ‘ouderwetse wijkverpleegster’ weerklinkt. De vraag is dan natuurlijk wat voor iemand dat was. Lees hier alles over de geschiedenis en historie van de wijkverpleging.

Verplegen in het ziekenhuis

Waar verplegen we de patiënt. Thuis of in het ziekenhuis? Tegenwoordig worden patiënten - onder andere uit kostenoverwegingen - eerder naar huis gestuurd dan 25 jaar geleden. Verpleegkundigen krijgen daarom steeds meer alleen met ernstige zieken te maken. Hoe was dat in de 19e en de 20e eeuw? Hoe zagen ziekenhuizen er uit? Bestonden verpleegkundigen al en wat deden ze toen? Lees hier alles over de geschiedenis en de historie van het ziekenhuis.

De GGZ

Mensen met psychische stoornissen blijven tegenwoordig zo lang mogelijk thuis wonen. Ze worden ambulant behandeld of zelfs via internet. Patiënten heten cliënten. Oppassers en bewaarders hebben plaatsgemaakt voor verpleegkundigen of verpleegkundig specialisten in de GGZ. Lees hier meer over de geschiedenis en de historie van de GGZ.

Verplegen in de Z

Eeuwenlang zijn termen voor verstandelijk gehandicapten en psychiatrische patiënten door elkaar gebruikt. De haast eindeloze opsomming varieert van zwakzinnigen tot idioten, debielen, imbecielen, achterlijken, onvolwaardigen, onmaatschappelijken, onnozelen, waanzinnigen, gekken en dwazen. Bij verstandelijk gehandicapten of zwakzinnigen is er altijd sprake van gebrekkige verstandelijke vermogens. Het is een groep die niet of moeilijk voor zichzelf kan zorgen. De kwetsbaarheid is gebleven, maar tegenwoordig spreken we over ‘mensen met mogelijkheden’. Hoe komt dat zo? Lees hier alles over de geschiedenis en historie van de zorg voor verstandelijk gehandicapten.

Gezinszorg

De professional die organisatorische taken in een gezin overneemt, heet sinds 1997 verzorgende of helpende. Ook namen als thuisbegeleidster, ouderenhelpster of gezinshulp komen voor. Ze zijn afgeleid van de beroepsbeoefenaren die vanaf begin 20e eeuw in de gezinsverzorging werkzaam waren. Zij waren de praktische vervangsters van moeders, die hun taken in het gezin niet konden vervullen. Er werden hoge eisen aan hen gesteld. Hoe is het beroep van huisverzorgster - zoals de gezinsverzorgende vroeger heette - veranderd? Lees hier alles over de geschiedenis en de historie van de gezinszorg.

1895 - 1945

Particulier initiatief

In de 19e eeuw was de zorg voor het gezin de taak van de moeder. Als zij ziek was, had dat vaak dramatische gevolgen. Het grootste risico liepen arme huishoudens waar de vader en moeder allebei moesten werken. Het inkomen viel weg en het huishouden ontspoorde. Om ontwrichting van die gezinnen te voorkomen, riepen vermogende particulieren vanaf 1895 verenigingen in het leven. De eerste was ‘Hulp in het Huisgezin’ in Deventer en daarna volgden initiatieven in andere steden in hoog tempo. Ook de verzuilde kruisverenigingen, die vanaf het eind van de 19e eeuw het licht zagen, richtten zich op verbetering van verzorging van het gezin.

Mijn ervaring
<
>

Canon van de gezinszorg

Een overzicht van de lange geschiedenis van de gezinsverzorging.

Bekijk dit dossier

’Hulp in de Huishouding’

Deze helpster van de Katholieke Vereniging ‘Hulp in de Huishouding’ vervangt de moeder in het gezin. Ze schenkt koffie voor vader en verstelt tussen de bedrijven door het linnengoed met de Singer naaimachine. Het kindje kijkt onwennig naar deze rijzige dame in wit uniform.


Periode
  • Van 1939 tot 1940





▶ Lees verder ...
Mijn ervaring
<
>

Handnaaimachine

De komst van de naaimachine verlichtte het werk van gezinsverzorgsters enorm. Het stoppen van sokken en kousen bleef een hele klus, maar dankzij de handnaaimachines, waarvan het merk Singer buitengewoon populair was, konden intensieve naaiklussen en verstelwerk sneller uitgevoerd worden. Tijdens de opleiding kwam ...

... het werk met hand- of trapnaaimachine ook aan bod. Men moest stukjes in lakens, overalls of blousjes kunnen zetten, en geblokte of gebloemde stoffen op een goede manier kunnen verstellen.


Periode
  • Van 1880 tot 1940





▶ Lees verder ...
Mijn ervaring
<
>

Beantwoord deze vraag en ontdek welke themadossiers voor jou interessant zijn.

De voor jou geselecteerde dossiers verschijnen naast elkaar. Je kunt via het pijltje in de rode balk aan de zijkant van het dossier verder klikken.

Verberg Ontdek wat deze site jou te bieden heeft