Bestuur van het Groene Kruis
Algemeen Bestuur aan de vooravond van de viering van het 25-jarig jubileum van de ANV “Het Groene Kruis”. Tweede van links is Aafke Gesina van Hulst en aan het hoofd van de tafel presideert ds. Fleischer.
Algemeen Bestuur aan de vooravond van de viering van het 25-jarig jubileum van de ANV “Het Groene Kruis”. Tweede van links is Aafke Gesina van Hulst en aan het hoofd van de tafel presideert ds. Fleischer.
Wijkverpleging staat volop in de schijnwerpers. Begrippen als 'Rust, Reinheid en Regelmaat' zijn terug van weggeweest.
Bekijk dit dossier
Bekijk dit dossier
Wijkverpleging staat volop in de schijnwerpers. Vergrijzing en bezuiniging maken dat de thuiszorg op een andere manier georganiseerd moet worden. Huishoudelijke hulp komt bij gemeenten te liggen, terwijl verpleging en verzorging een taak van de wijkverpleging blijven. De roep om de ‘ouderwetse wijkverpleegster’ weerklinkt. De vraag is dan natuurlijk wat voor iemand dat was. Lees hier alles over de geschiedenis en historie van de wijkverpleging.
In de tweede helft van de 19e eeuw kreeg de medische wetenschap inzicht in het ontstaan van besmettelijke ziekten. Dit had ook invloed op de zorg aan huis. De - nog ongediplomeerde - kloosterzusters en diaconessen konden de vraag naar hulp aan huis niet meer aan.
Artsen wilden meer preventieve maatregelen op het gebied van hygiëne. De Wet op Besmettelijke Ziekten van 1872 bleek niet voldoende. Die richtte zich vooral op genezing van ziekten.
Preventie, dus het voorkomen van ziektes, stond nog in de kinderschoenen.
Toen bleek dat de Wet op Besmettelijke Ziekten niet voldoende was om besmettelijke ziektes te voorkomen, kwamen geneeskundige inspecteurs in Noord-Holland in actie. In 1875 richtten zij de Noord-Hollandsche Provinciale Vereeniging ‘Het Witte Kruis’ tot Afwering van Epidemische Ziekten en Hulpbetoon tijdens Epidemieën op. Deze koepelorganisatie kwam voort uit tien plaatselijke particuliere verenigingen, met Hilversum als voortrekker. Het Witte Kruis richtte zich op voorlichting over gezondheid en hygiëne, ontsmettingsactiviteiten en bestrijding van pokken. Er kwamen magazijnen met matrassen, lakens, dekens, urinalen en andere benodigdheden voor de thuisverpleging.
De oudste modellen urinaal waren gemaakt van tin. Dit urinaal is een staand model. Niet alleen om hem rechtop te kunnen neerzetten maar omdat in die tijd voor het gebruik een knielende houding in bed de gewoonte was. De zieke moest daarbij echter wel ondersteund worden. Bij dit voorwerp hoort een bijzonder verhaal, ...
Lientje de Bussy-Kruysse was een van Nederlands eerste gediplomeerde verpleegsters. Haar grote verdienste is geweest dat zij kennis over de wijkverpleging in Nederland heeft geïntroduceerd. Het Britse model was hierbij haar voorbeeld.
In navolging van Noord-Holland ontstond ook in andere provincies behoefte aan kruisverenigingen. Notabelen richtten in 1900 de eerste plaatselijke neutrale Groene Kruisvereniging op als liefdadigheidsorganisatie. Provinciale afdelingen en de overkoepelende Algemene Nederlandse Vereniging Het Groene Kruis (ANV) volgden. Het katholieke Wit-Gele Kruis zag in 1916 het licht. In 1946 besloot de Bond van Protestants-Christelijke Verenigingen – een samenwerking van protestantse wijkverenigingen – verder te gaan onder de naam Oranje-Groene Kruis. Veel bestaande verenigingen sloten zich aan bij de kruisverenigingen, anderen bleven zelfstandig. Zo ontstond een netwerk van kruisverenigingen over heel Nederland. Een belangrijke schakel in dit netwerk was de wijkverpleegster.
Een wijkverpleegkundige met een pop, als ambassadeur van het vak.
Bekijk dit dossier
Aafke Gesina van Hulst is de pionier van de wijkverpleging in Nederland. In 1894 begon zij met wijkverpleging op de kaart te zetten. Twee jaar later richtte zij een vereniging op die in 1902 aansluiting vond bij het Groene Kruis.
Aafke Gesina van Hulst is de pionier van de wijkverpleging in Nederland. In 1894 begon zij in Harlingen met een vorm van wijkverpleging. 2 jaar later richtte zij een vereniging op die in 1902 aansluiting vond bij de Vereniging het Groene Kruis. Dankzij haar inzet verspreidde het Groene Kruis zich over heel Friesland.
Groepsportret van de eerste cursus wijkverpleging, met rechts Aafke Gesina van Hulst en naast haar ds. Fleischer
Aafke Gesina van Hulst (of ‘Sien’ zoals haar familie haar noemde) kwam op 28 januari 1868 als domineesdochter in Harlingen ter wereld. Zij groeide op binnen een vooraanstaande familie die zeer betrokken was bij de gemeente en zich inzette voor de arme gezinnen van Harlingen. Dat Aafke van Hulst opgroeide in een doopsgezind milieu heeft zeker bijgedragen aan haar grote gevoel van sociale rechtvaardigheid, haar soberheid, en misschien ook wel aan het feit dat ze een beetje uit de hoogte was.
Geschreven door Aafke Gesina van Hulst en uitgegeven door de Provinciale Friesche Vereeniging Het Groene Kruis. Er moeten van dit boek zeer veel exemplaren in omloop zijn geweest want de 13e druk uit 1928 draagt de vermelding 14e duizendtal. Toch is hiervan vrijwel niets bewaard gebleven. Er zijn geen exemplaren ...
... meer aanwezig in Nederlandse bibliotheken. Het Florence Nightingale Instituut bezit naast de uitgaven uit 1914, 1918, 1922 en 1928 ook de eerste druk uit 1904. Hierin is een door Aafke zelf met de hand geschreven pagina geplakt, met een aanvulling bij de paragraaf over het gebruik van zuigflessen. De pagina is ondertekend met 'Harlingen december 1904' en haar naam.
Aafke van Hulst begon haar werk in de wijk in 1894, nog voor dat de Vereniging Het Groene Kruis was opgericht. Wijkverpleging als georganiseerd beroep was in Nederland, in tegenstelling tot in Engeland, nog een vrij onbekend fenomeen. Geïnspireerd door huisarts dr. P.H. van Eden startte Aafke op eigen initiatief met wijkverpleging in Harlingen. Van hem leerde zij veel over het verplegen van zieken. Hij steunde haar in haar werkzaamheden en beiden waren zij groot voorstander van ‘huisverpleeging door gediplomeerde zusters’. Ook in andere delen van Nederland, bijvoorbeeld in Rotterdam, begon men op die manier met wijkverpleging. Ongewoon was wel dat Aafke Van Hulst dit geheel op eigen houtje deed en dus niet vanuit georganiseerd verband.
Aafke had haar hart verpand aan het Groene Kruis en met veel toewijding en een stuk eigenwijsheid zette ze deze vereniging in Harlingen, in de rest van Friesland en later in heel Nederland op de kaart. Deze tegendraadse vrouw haalde haar inspiratie uit het buitenland. In een tijd dat de wijkverpleging in Nederland nog in de kinderschoenen stond, was Aafke met haar initiatieven haar tijd ver vooruit. Hoe heeft ‘juffrouw Van Hulst’ - zoals ze zich graag liet noemen - bijgedragen aan het ontstaan van het beroep van wijkverpleegster?
Niet iedereen was gecharmeerd van de initiatieven van Aafke van Hulst. Met name medici zagen wijkverpleging als een (financiële) bedreiging en als regelrechte concurrentie voor instellings- en gestichtverpleging. Haar doel was echter om de patiënt thuis dezelfde kwaliteit van zorg te geven als in het ziekenhuis. Het was daarbij altijd haar opzet om de verpleging thuis te laten aansluiten aan ziekenhuisverpleging of huisverpleging aan te bieden wanneer ziekenhuisopname niet mogelijk was. Omstanders zagen dat anders. Vooral bestuurders en de directie van zorginstellingen in Harlingen bekritiseerden haar opvattingen voortdurend.
Wijkverpleging staat volop in de schijnwerpers. Begrippen als 'Rust, Reinheid en Regelmaat' zijn terug van weggeweest.
Bekijk dit dossier
De voor jou geselecteerde dossiers verschijnen naast elkaar. Je kunt via het pijltje in de rode balk aan de zijkant van het dossier verder klikken.