Alle taken van de wijkverpleging.
© Dick Bruna / Mercis bv
Deze tentoonstelling laat de diversiteit van het beroep zien en benadrukt de zichtbaarheid van verpleegkundigen.
Bekijk dit dossier
Denk je aan de wijkverpleging, dan denk je aan de stoere, zelfstandige wijkverpleegkundige die in alle weersomstandigheden patiënten bezoekt. Deze tentoonstelling laat de diversiteit van het beroep zien en benadrukt de zichtbaarheid van verpleegkundigen. Met penningen, prijzen en liederen maakten verpleegkundigen zichzelf herkenbaar en vormden zo hun eigen imago. Ze vierden successen met congressen, tentoonstellingen en voorlichtingsmateriaal. Ze financierden zichzelf met de opbrengsten van fancy fairs, de verkoop van lidmaatschappen en materiaal. Zo is het onafhankelijke imago van de wijkverpleging al in de afgelopen eeuw gevormd: de wijkverpleegkundige spreekt tot de verbeelding!
In 1873 werd de Wet op Besmettelijke Ziekten ingesteld om ziekte-uitbraken te voorkomen. In 1875 bleek dat de wet niet goed werkte en dat basisvoorwaarden voor het voorkomen van ziekte, zoals goede huisvesting met hygiënische omstandigheden (riool en ventilatie) ontbraken. In Noord-Holland richtte inspecteur infectieziekten, de heer Penn, het Witte Kruis op om de gezondheid in steden en wijken te verbeteren. Hiervoor werden huisbezoeksters aangesteld, de eerste voorlopers van de allround wijkverpleegkundigen.
Deze eerste vereniging voor de bestrijding van besmettelijke ziekten was het Witte Kruis. Vanwege de naam werd het ook kruisvereniging genoemd. Wit was gekozen als tegenhanger van het inmiddels bekende Rode Kruis, dat stond voor oorlogsgeneeskunde. Het symbool van een kruis was zo sterk dat ook de latere kruisverenigingen dit overnamen. De kleur verwees naar de achtergrond van de leden. Zo ontstonden na het neutrale Witte Kruis en het Groene Kruis, het Wit-Gele Kruis (katholiek) en het Oranje-Groene Kruis (protestants).
De kruisvereniging financierden zich vooral door donaties om wijkverpleegkundigen in te kunnen huren. Het grote publiek zou pas na de Tweede Wereldoorlog massaal lid worden van een kruisvereniging. Elke kruisvereniging deed daarom haar best om de wijkverpleging te promoten. Met succes: overal in het land werden nieuwe, lokale afdelingen opgericht.
Bekijk dit dossier
Deze zeldzame penning werd op 30 oktober1927 aangeboden door de vereeniging 'Het Groene Kruis' te Harlingen aan Mej. Aafke Gesina van Hulst, 1902 - 1927.
In 1898 organiseerde de opkomende vrouwenbeweging in Nederland de Nationale Tentoonstelling Vrouwenarbeid. Het doel was om aandacht te vragen voor de situatie van vrouwen tijdens het kroningsjaar van Wilhelmina. Dit deed men door verschillende beroepen uit te lichten, zo kreeg de afdeling Zieken- en Wijkverpleging een eigen tentoonstellingsruimte. De krant 'Vrouwenarbeid', die drie keer per week verscheen, besprak regelmatig het thema Zieken- en Wijkverpleging. Het gelijknamige congres (of 'De Bespreekingen') in september kreeg veel aandacht.
Sprekers benadrukten het belang van voldoende personeel, goed opgeleide medewerkers en een passende beloning. Specifiek werd gezegd dat wijkverpleging van belang is voor arbeiders en minder vermogenden, omdat zij door hun financiële situatie minder toegang hebben tot ziekenhuizen. Bovenal weten wijkverpleegsters vaak erger te voorkomen door hun goede zorg.
Voor de aankleding van de tentoonstellingsruimte bij de Nationale Tentoonstelling Vrouwenarbeid 1898 verzocht de afdeling Zieken- en Wijkverpleging haar achterban om materiaal in te zenden. Wijkverpleegster Antje Stieltjes uit Deventer gaf er gehoor aan door een verpleegstertas en een pop in te zenden. Deze pop was het model waarmee ze haar uitvinding, het werkmansverband, demonstreerde. Dit werkmansverband gaf de gelegenheid aan eczeemlijders toch te kunnen werken, omdat het verband in losse repen en flexibel kon worden aangebracht. Voor deze uitvinding werd zij vanuit de afdeling Zieken- en Wijkverpleging voorgedragen voor erkenning en ontving van het organiserend comité een zilveren medaille.
De pop van Zuster Stieltjes werd hierdoor een voorbeeld van innovatie. Een prachtig eerbetoon voor een wijkverpleegkundige die een oplossing bedacht voor een probleem dat zij op de werkvloer tegenkwam.
De voor jou geselecteerde dossiers verschijnen naast elkaar. Je kunt via het pijltje in de rode balk aan de zijkant van het dossier verder klikken.