Verplegen in de thuiszorg

Thuiszorg is de overkoepelende term voor 'zorg aan huis'. Thuiszorg was tot eind 19e eeuw heel gebruikelijk. Familieleden, maar ook katholieke en protestantse zusters verzorgden de zieke. Met de oprichting van de vereniging 'Het Groene Kruis'ontstond na 1900 een netwerk van lokale kruisverenigingen die wijkverpleegsters opleidden en uitzonden om patiënten thuis te verplegen.

De thuiszorg heeft zich voortdurend aangepast aan de veranderende zorgbehoefte. Dat gebeurde na 1960 tengevolge van technologische ontwikkelingen, maar zo'n beweging zie je ook nu weer gebeuren.   

De wijkverpleegster was vanaf 1900 de belangrijkste pijler van de thuiszorg. Ze leerde eerst de ziekenverpleging, dan volgde de specialisatie wijkverpleging. Samen met de huisarts was de wijkverpleegster de spil van de gezondheidszorg op het platteland en in een stadswijk.

Vanaf 1990 zijn de traditionele  kruisverenigingen opgegaan in grote thuiszorgorganisaties. De taken van de wijkverpleegster zijn verdeeld over managers, verpleegkundigen, verzorgenden, kraam- en ziekenverzorgenden en thuiszorghulpen. Vrouwen en mannen werken nu in deze sector, die steeds meer aan invloed wint.  

Vanaf begin 20e eeuw speelde ook de gezinsverzorgster een belangrijke rol bij de zorg thuis. Onder leiding van de wijkverpleegster hielp ze gezinnen waar de moeder ziek was. Ze nam het huishouden over. Er waren katholieke, protestantse en algemene organisaties, ieder met een eigen opleiding.

Met de oprichting van de Centrale Raad voor Gezinsverzorging in 1947 kwam er aandacht voor specialisatie en differentiatie. De traditionele gezinsverzorging is opgegaan in de opleiding van verzorgende. 

Tot 1960 verbleven zieke ouderen vaak lang in het ziekenhuis. Dat was echter duur, daarom richtte de overheid bejaarden- en verpleeghuizen. Sinds de jaren ’80 is er sprake van vergrijzing van de bevolking. Veel ouderen willen graag thuis blijven wonen, maar hebben daarbij wel ondersteuning nodig. Hulp bij het aankleden, bij het aantrekken van steunkousen of bij het douchen. Ook kan assistentie nodig zijn bij het doen van boodschappen of het invullen van formulieren.

Momenteel stimuleert de overheid het zelfstandig blijven wonen vanuit het oogpunt van bezuiniging. Het is de bedoeling dat familieleden en bekenden als mantelzorgers taken overnemen van de verzorgenden.