Kroepketel van koper

Dit object noemt men een kroepketel omdat het vaak bij kroep werd gebruikt. Omdat het ook voor andere aandoeningen van de luchtwegen toepasbaar bleek, heet het ook wel eenvoudig stoomketel. Het werkt als volgt: boven een spiritusvlam verdampt kokend water. De waterdamp kan uit de ketel ontsnappen via een opgeschroefde, ...

... omgebogen dunne buis van ongeveer 40 cm lengte. De buis loopt niet horizontaal maar iets stijgend, zodat niet de tot condens neergeslagen waterdamp maar de stoom uit de buis naar de patiënt stuift. Aan het einde van de buis hangt een emmertje voor het opvangen van condensdruppels. Naast het gebruik in ziekenhuizen werden deze toestellen verhuurd door apotheken en kruisverenigingen voor gebruik thuis. Er kon uitsluitend water in verdampt worden, zonder medicinale toevoegingen. Dit in tegenstelling tot de inhalatie-apparaten, die buiten de waterketel een inrichting hadden voor het vernevelen van vaste stoffen. Bij de kroepketel zouden deze vaste stoffen in de waterketel achterblijven en de patiënt niet bereiken. De kroepketel is de Nederlandse literatuur binnengeslopen in het boek 'Kort Amerikaans' van Jan Wolkers: "Toen ik een halfjaar was kreeg ik bronchitis. Naast mijn wieg werd een kroepketel gezet met de tuit in de kap. Het wiegenkleed ging dicht. Onder de ketel brandde een spirituslicht. Als het water ging koken kwam de stoom de wieg in. Dan ging het slijm loszitten. Op een dag raakte de tuit verstopt en het kokende water met gesmolten lood spoot tegen mijn slaap. Mijn linkeroog heeft maanden dichtgezeten. Ze wisten niet of het blind was. Later bleek dat het maar een millimeter gescheeld had. Mijn ouders zeiden me dat de apotheek hun een kroepketel had gegeven waarvan de tuit gesoldeerd was. Maar er kan alleen gesmolten lood uitgekomen zijn als de ketel drooggekookt en gloeiendheet geworden was. Ze hebben me natuurlijk maar laten liggen zonder naar me om te kijken."